ရွမ္းရုိးမ

မွန္လည္မွန္ အက်ိဳးလည္းရွိ

အေတြးအေခၚ အယူအဆေတြဆုိတာ

ပုံစံအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိၾကပါတယ္။

သာမန္ပုဂၢဳိလ္ေတြထက္ ပညာတတ္ေတြ

ပညာတတ္ေတြထက္ ပညာရွိေတြရဲ့

အေတြအေခၚအယူအဆေတြက

ေလာကနဲပုိျပီး ဆီေလ်ာ္တတ္ပါတယ္။

ျမတ္ဗုဒၶရဲ့ အဆုံး အမ ေတြကေတာ့

အေတြးအေခၚလည္း မဟုတ္။

အယူအဆလည္း မဟုတ္ပါဘူး

ေလာကအမွန္တရားေတြကုိ

မီးေမာင္းထုိးျပထားတာေတြပါ။

ေလာကထက္ လြန္ျမတ္တဲ့

ဖြင့္္လွစ္ျပသထားတာေတြပါ။

မွန္လည္းမွန္

အက်ိဳးလည္းရွိၾကတာေတြခ်ည္းပါပဲ။

စကားစု

၁။

ေကြ်းတာအကုန္စား၊

ကိစၥမရွိပါဘူး

ေစတနာကုိေတာ့၊

အကုန္မသုံးလုိက္ပါနဲ႔။

၂။

တစ္ခုခုကုိဖိထားရင္

အင္အားေတြလည္း

နိမ့္က်ေနတယ္။

တစ္ခုခုကုိပင့္ထားရင္

အင္အားေတြလဲ

ျမင့္ရာဆီသုိ႔

တုိးတက္ေနပါတယ္။

၃။

ဧည့္သည္က

အိမ္ရွင္ရဲ့ အလုပ္ကို

အိမ္ရွင္က ဧည့္သည္ရဲ့ အလုပ္ကို

ကူညီသလုိနဲ႔

ဝင္ရႈပ္တတ္ပါတယ္

ကုိယ့္အလုပ္

ကုိယ္လုပ္ေနၾကမွ

သေဘာမွန္ျဖစ္တယ္။

၄။

မေကာင္းတာကို

လုပ္မဲအစား

မလုပ္ပဲေနတာမွ

ပုိေကာင္းပါတယ္။

၅။

မေကာင္းပါဘူးဆုိတဲ့

အျပစ္ကို

မလုပ္မိတာက

ပုိေကာင္းပါတယ္။

၆။

ပုထုဇၨေနာ ဥမၼတၱေကာ

တဲ့

လူတုိင္းလုိလုိ

တမ်ိဳးေလးေတြခ်ည္းပါပဲ

တစ္မ်ိဳးၾကီးအထိ မျဖစ္ေစနဲ႔

တစ္မ်ိဳးေလးကုိေတာင္

ေဖ်ာက္ပစ္ရမွာ။

၇။

အေျပာေၾကာင့္ မယုံလုိက္ပါနဲ႔

ေသခ်ာ ေပါင္းၾကည့္ပါဦး။

သိလာပါလိမ့္မယ္။

၈။

သူေစာ္ကားရင္

ျပန္ေစာ္ကားမွာပဲ။

မေစာ္ကားရင္

ကုိယ္က ျပန္ျပီမေစာ္ကားဘူး။

သေဘာကအတူတူပါပဲ

ေစာ္ကားလုိစိတ္မရွိ၊

ေစာ္ကားတတ္တဲ့ အက်င့္ပါ့

ေပ်ာက္ဖုိ႔ အေရးၾကီးတယ္။

၉။

ေလာကရဲ့ ဂုဏ္ဆုိတာ

မက္ေမာသူ အတြက္

အားကုိးစရာထင္ရေပမဲ့

တကယ့္ေၾကာက္စရာၾကီးပါ။

၁၀။

ကိုယ္ခ်င္းစာတယ္  ဆိုတာ

ကိုယ္ ေလာဘ  ေဒါသၾကီးသလို

သူလည္း ေလဘၾကီး

ေဒါသႀကီးမွာပဲလို႔

ထင္တာမ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး။

တကယ္ ကုိယ္ခ်င္း စာတတ္ရင္

သူမ်ားခ်င္းလည္း စာနာတတ္လာတယ္။

၁၁။

ေကာင္းတယ္ထင္တာေတြ

ရမ္းျပီ မလုပ္ပါနဲ႔။

ေကာင္းတာေသခ်ာသိမွ လုပ္ပါ

ေကာင္းမွန္းသိေအာင္

အရင္ၾကိဳးစားပါဦး။

၁၂။

အရိပ္လုိ ေနပူကေစာင့္

တဲ့

သြားလုိ္က္စမ္းပါ

ျမန္ျမန္

အရိပ္ကိုလဲေရာက္မယ္၊

ေနပူလဲ မမိေတာ့ဘူး

ေစာင့္မေနနဲ႔။

၁၃။

ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ကိုယ္ျပန္ၾကည့္

ၾကည္မိရင္ သတိ၊

ၾကည့္ႏိုင္ရင္ သမာဓိ၊

ၾကည့္တတ္ရင္ ပညာ၊

ၾကည့္ေနရင္ ဝီရိယ၊

ခု ၾကည္ ခုေသခ်ာသိတယ္လုိ႔

ယုံတာက သဒၶါ

ခ်မ္းသာမယ္။

၁၄။

ကုိယ့္ေၾကာင့္

ပတ္ဝန္းက်င္ေကာင္းတာလည္းရွိတယ္။

ပတ္ဝန္းက်င္ေၾကာင့္

ကုိယ္ေကာင္းတာလည္းရွိတယ္။

ကုိယ္နဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္

အေကာင္းေတြ

တစ္ထပ္တည္းက်ရင္

ပုိေကာင္းမွာေပ့ါ။

၁၅။

ေျပာသမွ်စကား

တရားျဖစ္ပါေစ

ကိုယ္ကပဲ ေျပာေျပာ

သူမ်ား ေျပာတာပဲျဖစ္ျဖစ္

တရားျဖစ္ဖုိ႔

စကားတုိင္းက ကူညီေနလိမ့္မယ္။

၁၆။

ၾကိဳက္တာကိုၾကည့္ေနရင္း

မၾကိဳက္တာကို ျမင္တတ္တယ္။

မၾကိဳက္တာကိုၾကည့္ရင္း

ၾကိဳက္တာကို ဖုံးကြယ္ထားတတ္တယ္။

၁၇။

ဘာလုပ္ရမွန္း မသိရင္

သိေအာင္လုပ္

ဘာမွမလုပ္ဘဲ

ေနတာက လူေပ်ာ့လူညံ့

ေတြအလုပ္။

၁၈။

မ်က္စိေစြေနတဲ့သူကုိ

ၾကည့္ရတာ အေတာ္ခက္မွာပဲလုိ

မထင္လိုက္ပါနဲ႔

တည္ေအာင္လုပ္ေပးခ်င္လုိလည္း

မရဘူး

သူဟာနဲသူေတာ့

အဆင္ေျပေနတယ္ဆုိတာ

နားလည္လုိက္ပါ။

၁၉။

ဝါသနာခ်င္း

ညိွ႔လုိကေတာ့

အကုန္ျငိကုန္မွာပဲ

မညိွ႔ပဲ

ညီတာကပုိေကာင္းတယ္။

၂၀။

ငယ္စဥ္ကျပဳျပင္ေပးရင္

ေကာင္းလာတတ္တယ္

ၾကီးလာရင္ မလြယ္ဘူးး

ကိုယ္က ျပင္ေပးခ်င္လြန္းေတာ့

အားလုံးကို

ငယ္တယ္လုိ႔ပဲ

ထင္တတ္တယ္။

၂၁။

ရယူထားႏိုင္ရင္

အရသာရွိတယ္

ေပးစြန္႔တာလည္း

အရသာရွိတယ္

အရသာခ်င္းေတာ့

မတူဘူး။

၂၂။

ငါမွရွိမွ သိၾကလိမ့္မယ္

အဲဒီငါဆုိတာကေရာ

ဘာေတြကိုေရေရရာရာ

သိထားျပီျပီလဲ။

၂၃။

ခံရတဲ့အခါ မတုန္မလုပ္

တည္ေနႏိုင္မွ

ခံတည္တဲ့

စံရတဲ့အခါ မတုန္မလုပ္

တည္ေနႏိုင္တဲ့

စံတည္လည္း

ရွိဖုိလုိတယ္။

ႏွစ္မ်ိဳးစလုံးရွိမွ

ခႏၱီ အစစ္။

၂၄။

ဦးခ်ိဳရွိတဲ သူက

ဦးခ်ိဳ ကိုအားကုိးေတာ့

ဦးခ်ိဳ က်ိဳးတတ္တယ္

အစြယ္ ရွိတဲသူက

အစြယ္ အားကုိေတာ့

အစြယ္ က်ိဳးတတ္တယ္

အသိ ရွိတဲ့သူက

အသိ ကုိအားကုိးေတာ့

အသိ တုိးတယ္

သဗၺပါပႆ အကရဏံ၊

ကသလႆ ဥပသမၸဒါ၊

သစိတၱ ပရိေယာဒါပနံ၊

ဧတံ ဗုဒၶါန သာသနံ။

Not to do any evil;

To do what is good;

To purify one’s mind;

This is the  teaching of the Buddhas.

ငါးပါး သီလ

ပါဏာတိပါတ၊

ပါဏာတိပါတ္၊ သူသက္သတ္က၊

ခ်ိဳ႕လတ္အဂၤါ မြဲျပာရုပ္သြင္၊

အားအင္ယုယြင္း လ်င္ျခင္းလည္းေဝ၊

ေဘးကုိေၾကာက္တတ္ အသတ္ခံရာ၊

အနာမ်ားလ်က္ ေျခြရံပ်က္၍

အသက္တုိလ် ျပစ္မ်ားစြာ့သည္၊

ေရွာင္ကအျပန္ အက်ိဳးတည္း။

အဒိႏၷာဒါန

သူတစ္ပါးဥစၥာ ခိုးမိပါမူ၊

ဥစၥာနည္းမြဲ ဆင္းရဲငတ္ဘိ၊

လုိရွိမရ ေဘာဂပ်က္စီး၊

ေရမီးသူခိုး ေမြခံဆုိးႏွင့္၊

မင္းဆုိးအျပား ရန္မ်ိဳးငါးေၾကာင့္၊

ပ်က္ျပားဥစၥာ ျပစ္မ်ားစြာသည္၊

ေရွာင္ကအျပန္ အက်ိဳးတည္း။

ကာေမသုမိစၦာစရ

မိစၦာစာရ က်ဴးလြန္ကလည္း၊

မုန္းၾကသူမ်ား ရန္သူပြား၍၊

ရွားပါးလာဘ္တိတ္ ခ်မ္းသာဆိတ္၏၊

မိန္းမပ႑ဳပ္ မ်ိဳးယုတ္ခါခါ၊

မ်က္နာမလွ အရွက္ရလ်က္၊

ရူပ ဣေျႏၵ ယြင္းေသြ ခ်ိဳ႕သိမ္၊

စုိးရိမ္မ်ားစြာ ခ်စ္သူကြာသည္၊

ေရွာင္ခါအျပန္ အက်ိဳးတသည္း။

သုရာေမရယ။

ေသရည္ေသာက္လင့္၊ သင့္-မသင့္၌

ေရးခြင့္မသိ၊ ပ်င္းရိေမ့ရူး

ေက်းဇူးမဆပ္၊ ဟိေရာတၱပ္ကင္း၊

ခပင္မ်ားထုိ၊ အကုသုိလ္ကုိ၊

မျငိဳလြယ္စြာ၊ ျပဳက်င့္ရသည္၊

ေရွာင္ခါအျပန္၊ အျပန္အက်ိဳးတည္။

ဧည့္သည္

                                          လာတုန္းကလည္း တစ္ေယာက္တည္း

                                          လက္တြဲေခၚကာ ေဖာ္မပါဘူး၊

                                          ဥစၥာခ်ည္းႏွီး ကုိယ္ထီးတည္း။

                                          ျပန္သြားေတာ့လည္း တစ္ေယာက္တည္း

                                          လက္တြဲေခၚကာ ေဖာ္မပါဘူး၊

                                          ဥစၥာခ်ည္းႏွီး ကုိယ္ထီးတည္း။

                                          လာျပီးေတာ့ေဝး မျပန္ေသးခင္၊

                                          ခ်ိန္ေလးတြင္း၌ ျပံဳးရယ္မဲ့ငုိ၊

                                          ခ်စ္မုန္းပုိၾက

                                          မလိုေဒါသ လုိေလာဘႏွင့္

                                          ဘဝရိပ္ျမံဳ ကၾကိဳးစုံခဲ့

                                          ကံကုန္မိုးခ်ဳပ္ လက္တဲြျဖဳတ္ကာ

                                          သုတ္သုတ္ေဆာလ်င္ ခရီးႏွင္သည္

                                          ထုိလ်င္ဧည့္သည္ေတြပါတကား။

တူညီေစလုိ။

                                          အကုသိုလ္ႏွင့္ ကုသုိလ္ႏွစ္ပါး

                                          ကံတရားကား မယားျပဳရာ

                                          စိတ္မပါလ်င္ လင္မွာမရ

                                          လင္ျပဳကလည္း မိန္းမအိမ္သူ

                                          စိတ္မတူေသာ္

                                          မွတ္ယူမွန္စြာ မရရွာဘူး။

                                         သူဇာ၊ မဃ၊ အသယွတုိ႔

                                        ေရွ႔ဝတၳဳ ႏႈိင္းယွဥ္ရႈ၍

                                        အကုသလ ကုသလ၏

                                        ကမၼႆကာ လကၡဏာကုိ

                                        ျမဲစြာဝမ္းတြင္း ႏွလုံးသြင္းေလာ့။

(မဃေဒဝ)

နိယာမတရား။

                                       ေလာကတစ္လြား၊ လူအမ်ားကား

                                       ဖြားၾကတြင္တြင္၊ အျပိဳင္ပင္တည္း

                                       ရွင္းျပီသည္ေနာက္၊ အေထာက္ေထာက္လွ်င္

                                       မေဖာက္မလြဲ ေသၾကျမဲတည္း၊

                                       တလဲလဲျဖစ္ ျဖစ္ျဖစ္တုိင္းေသ

                                       ေသဖုိ႔ရွိက ရွင္းျပရသည္

                                       ဓမၼနိယံသေဘာတည္း။

(ဦးဆန္းထြန္း)

ရဟန္းၾကြလာ က်ိဳးငါးျဖာ

        ၁။ ရဟန္းၾကြလာ ၾကည္ညိဳပါ၊

            နတ္ရြာ ေရာက္ေၾကာင္းတည္း၊

       ၂။ ခရီးၾကိဳကာ ေပးေနရာ

           ျမတ္စြာ အက်ိဳးတည္း၊

       ၃။ ဝန္တုိးဣႆာ ပယ္ေဖ်ာက္ပါ

           မဟာတန္ခိုးၾကီး၊

       ၄။ စြမ္းသမၽွသာ ေပးလွဴပါ

           ဥစၥာေပါေၾကာင္းတည္း၊

      ၅။ မသိေမးပါ တရားနာ

          ပညာၾကီးေၾကာင္းတည္း၊

          ရဟန္းၾကြလာ က်ိဳးငါးျဖာ

          ဗုဒၶမိန္႔ခြန္းတည္း။

ဘဝရိကၡာ။

                                                ဟုိပုဂၢဳိလ္ၾကီး မလွဴခ်င္

                                                အထုပ္ကေလး တျပင္ျပင္

                                                အထုပ္ရွင္မွာ ေသလို႔သြား

                                                က်န္တဲ့သူေတြ ေဝလို႔စား

                                                အထုပ္ရွင္မွာ အလကား

                                                ဘာမွလဲ ပါမသြား

                                                ေသရြာသြားေတာ့ အပါယ္လား

                                                 ကုသုိလ္ပုည ျပဳမွာေတာ္

                                                 အေဖာ္ပါမွ စိတ္မွာေအး

                                                 ဘဝဖန္ခါ ရိကၡာေဆး။